BONG GÂN MẮT CÁ CHÂN | BS Trần Văn Dương (TP.HCM)

Dây chằng và các mô mềm xung quanh đóng vai trò như những “người gác cổng”, giúp kiểm soát chuyển động của bàn chân, ngăn không cho nó xoay, vặn hay lăn quá mức. Bong gân mắt cá chân xảy ra khi dây chằng bị kéo giãn hoặc rách. Đây là chấn thương phổ biến, thường gặp khi vận động sai tư thế hoặc trượt ngã.

CHẨN ĐOÁN BONG GÂN MẮT CÁ CHÂN

Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương sẽ thăm khám vùng mắt cá và kiểm tra hướng vận động. Việc này giúp xác định dây chằng bị tổn thương.

Để loại trừ gãy xương, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang. Dựa vào mức độ sưng, bầm và khả năng vận động, bác sĩ đánh giá mức độ bong gân và hướng điều trị.

Nếu nghi ngờ tổn thương nặng, bác sĩ có thể chỉ định chụp MRI để xem chi tiết bên trong dây chằng.

ĐIỀU TRỊ BONG GÂN MẮT CÁ CHÂN

Thời gian phục hồi tùy vào mức độ tổn thương. Dù nặng hay nhẹ, người bệnh cần chăm sóc đúng cách để nhanh hồi phục và tránh tái phát.

Phương pháp điều trị ban đầu được áp dụng phổ biến là nguyên tắc R.I.C.E, bao gồm:

• Rest (Nghỉ ngơi)

Tránh dồn lực lên chân bị thương, giúp dây chằng có thời gian phục hồi.

• Ice (Chườm đá)

Chườm lạnh vùng tổn thương trong 15 - 20 phút, vài lần mỗi ngày để giảm sưng và đau.

• Compression (Nén)

Quấn băng ép để hỗ trợ khớp và giảm sưng.

• Elevation (Nâng cao)

Kê chân cao hơn tim khi nằm nghỉ để giảm sưng nhanh hơn.

CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BONG GÂN MẮT CÁ CHÂN CẤP ĐỘ 2 VÀ 3

Với bong gân trung bình hoặc nặng (cấp độ 2 hoặc 3), bác sĩ Dương có thể chỉ định điều trị chuyên sâu hơn. Mục tiêu nhằm giúp người bệnh hồi phục nhanh và ngăn ngừa biến chứng về sau:

• Bất động khớp cổ chân

Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng nẹp, bó bột hoặc giày chỉnh hình chuyên dụng để giữ ổn định khớp, tạo điều kiện cho dây chằng lành lại đúng cách.

• Dùng thuốc

Các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) sẽ được chỉ định nhằm giúp giảm sưng, viêm và giảm đau hiệu quả trong giai đoạn cấp tính.

• Vật lý trị liệu

Đây là bước quan trọng giúp phục hồi sức mạnh và khả năng vận động của mắt cá chân.

• Phẫu thuật nội soi (trong trường hợp đặc biệt)

Mặc dù rất hiếm khi cần đến phẫu thuật, nhưng vẫn có trường hợp cần phẫu thuật nếu không cải thiện sau nhiều tháng điều trị bảo tồn. Bác sĩ Dương có thể chỉ định phẫu thuật nội soi nếu bong gân độ 3 đi kèm với rách hoàn toàn dây chằng. Nhờ thủ thuật này, bác sĩ có thể xác định chính xác phần dây chằng bị rách. Sau đó, họ sẽ khâu lại hoặc dùng mô gân gần đó để giúp khớp cổ chân ổn định trở lại.