NỘI DUNG CHÍNH
ToggleBS DƯƠNG CHIA SẺ TỔNG QUAN VỀ ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI
1. Đông cứng khớp vai là gì?
Đông Cứng Khớp Vai (viêm dính bao khớp vai) là tình trạng đau, cứng vai, hạn chế vận động nghiêm trọng.
Đông Cứng Khớp Vai thường xuất hiện ở người trong độ tuổi từ 40 đến 60. Phụ nữ nhiều hơn nam giới. Những người mắc bệnh tiểu đường hoặc rối loạn tuyến giáp cũng có nguy cơ cao hơn. Dù vậy, bất kỳ ai, ở bất kỳ thời điểm nào, cũng có thể gặp phải tình trạng này. Đôi khi, Đông Cứng Khớp Vai khởi phát sau một chấn thương hoặc cuộc phẫu thuật vùng vai.
2. Ảnh hưởng của bệnh đến cuộc sống
Người bệnh khó nâng tay, xoay vai, chải tóc, mặc áo hay với đồ do khớp vai bị cứng.
Vật lý trị liệu, tập trung vào sự linh hoạt của khớp vai, là phương pháp điều trị chính được khuyến nghị. Trải qua giai đoạn triệu chứng tăng nặng, khớp vai thường bắt đầu dần hồi phục và cải thiện độ linh hoạt. Nếu không điều trị đúng, khớp vai có thể mất đến 3 năm mới hồi phục hoàn toàn.
Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương - chuyên khoa Cơ Xương Khớp, Chấn Thương Chỉnh Hình và Y Học Thể Thao - với nhiều năm kinh nghiệm ở vai trò Trưởng khoa và quản lý chuyên môn trong thăm khám và điều trị các bệnh lý cơ xương khớp, Bác sĩ Dương nhiều lần trực tiếp đảm nhiệm việc chẩn đoán và điều trị cho từng trường hợp Đông Cứng Khớp Vai.
Bài viết sau đây là chia sẻ của Bác sĩ Dương về bệnh Đông Cứng Khớp Vai để bạn có góc nhìn toàn diện hơn về bệnh này.
BS DƯƠNG GIẢI THÍCH CÁC GIAI ĐOẠN ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI
Bệnh xảy ra khi bao khớp vai dày, dính và co rút, gây đau dữ dội và hạn chế vận động. Cùng với đó, lượng dịch hoạt khớp bôi trơn khớp cũng giảm đi. Hậu quả khiến tình trạng đông cứng ngày càng trầm trọng.
Tình trạng này thường tiến triển qua 3 giai đoạn:
1. Giai đoạn 1 - Giai đoạn đóng băng
Đau tăng dần, biên độ vận động của vai giảm dần (6 tuần - 9 tháng)
2. Giai đoạn 2 - Giai đoạn đông cứng
Giảm đau nhưng khớp vai gần như không thể cử động. Các hoạt động hàng ngày có thể trở nên rất khó khăn (4 - 6 tháng)
3. Giai đoạn 3 - Giai đoạn “tan băng”
Biên độ vận động dần cải thiện, bệnh thoái lui dần. Việc hồi phục hoàn toàn sức mạnh và vận động thường mất nhiều thời gian (6 tháng - 2 năm)
BS DƯƠNG TƯ VẤN AI DỄ BỊ ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI?
Trong quá trình thăm khám, Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương gặp nhiều bệnh nhân Đông Cứng Khớp Vai than phiền đau nhức kéo dài. Vai dần dần cứng lại, không thể giơ tay lên hay xoay vai như trước. Đa số bệnh nhân từ 40–60 tuổi, nữ giới mắc nhiều hơn nam. Đặc biệt, những người mắc các bệnh lý sau đây gia tăng nguy cơ bị Đông Cứng Khớp Vai:
1. Bệnh đái tháo đường
Những người mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ bị đông cứng khớp vai cao hơn bình thường. Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định. Không chỉ vậy, bệnh nhân tiểu đường thường bị cứng vai nặng và kéo dài. Quá trình “tan băng” diễn ra chậm chạp hơn nhiều so với người bình thường.
2. Bệnh lý tuyến giáp
Cường giáp, suy giáp
3. Parkinson, bệnh tim mạch
4. Phẫu thuật hoặc chấn thương vai
Khiến khớp bị bất động lâu ngày. Sau chấn thương hoặc phẫu thuật vai, nên vận động sớm để tránh đông cứng khớp vai.
BS DƯƠNG HƯỚNG DẪN DẤU HIỆU ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI
Khớp vai đông cứng có thể gây đau, cứng và hạn chế vận động. Vai đau âm ỉ, kéo dài ở vùng vai ngoài và cánh tay trên. Đau tăng khi cử động tay, thường nặng hơn ở giai đoạn đầu của bệnh. Người bệnh mất dần khả năng nâng tay, đưa tay ra sau, xoay tay. Gặp khó khăn trong sinh hoạt thường ngày như mặc áo ngực, chải đầu, với tay lấy đồ, lái xe…
BS DƯƠNG CHẨN ĐOÁN ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI?
BS Trần Văn Dương chẩn đoán bệnh dựa trên triệu chứng lâm sàng và hình ảnh X-quang hoặc MRI. Bác sĩ Dương sẽ khám lâm sàng để kiểm tra:
1. Vận động thụ động
Bác sĩ di chuyển tay bạn theo nhiều hướng để kiểm tra giới hạn và mức độ đau khi cử động. Các chuyển động do Bác sĩ Dương thực hiện được gọi là vận động thụ động - tức là khớp vai được di chuyển mà bạn không cần tự dùng lực.
2. Vận động chủ động
Sau đó, bác sĩ Dương sẽ yêu cầu bạn tự thực hiện các động tác tương tự để đánh giá vận động chủ động - là khả năng bạn tự cử động khớp vai.
Người bị Đông Cứng Khớp Vai thường giảm cả hai loại vận động. So sánh hai kiểu vận động giúp xác định mức độ cứng và nguyên nhân gây bệnh.
Bác sĩ Dương có thể đề nghị thêm các cận lâm sàng để giúp bác sĩ loại trừ các nguyên nhân khác gây cứng và đau, bao gồm:
- X-quang: để loại trừ các bệnh lý xương khớp khác như thoái hóa khớp vai
- MRI hoặc siêu âm: nếu nghi ngờ rách gân chóp xoay kèm theo
BS DƯƠNG TƯ VẤN ĐIỀU TRỊ ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI
Không phẫu thuật vẫn có thể khỏi bệnh.
1. Điều trị bảo tồn không phẫu thuật
Bảo tồn là lựa chọn đầu tiên của Bác sĩ Dương. Phần lớn bệnh nhân bị Đông Cứng Khớp Vai có thể cải thiện đáng kể nhờ các phương pháp điều trị đơn giản. Tập trung vào việc kiểm soát cơn đau và phục hồi biên độ vận động.
2. Kiểm soát bệnh lý nền giúp hồi phục nhanh hơn
Cần kiểm soát tốt bệnh nền vì chúng làm nặng thêm tình trạng Đông Cứng Khớp Vai. Nếu bạn bị tiểu đường, hãy kiểm soát đường huyết và chỉ số HbA1c tốt để phục hồi vai nhanh và giảm biến chứng. Bác sĩ Dương có thể lựa chọn điều trị bảo tồn, bao gồm:
3. Các phương pháp điều trị bảo tồn phổ biến
- Thuốc giảm đau, kháng viêm (NSAIDs): Giúp giảm đau, giảm viêm
- Tiêm Steroid vào khớp vai: Bác sĩ Dương có thể tiêm Corticosteroid giúp giảm viêm mạnh, giảm đau nhanh
- Bơm giãn bao khớp (Hydrodilatation): Tiêm dung dịch vô trùng vào khớp để giúp bao khớp giãn ra và kéo dài bao khớp, tăng biên độ vận động
- Vật lý trị liệu: Là chìa khóa điều trị, bao gồm các bài tập kéo giãn khớp vai (xoay ngoài, gập vai, kéo tay ngang thân…)
- Bác sĩ Dương lưu ý: Kiên trì là yếu tố quan trọng nhất. Việc bỏ dở điều trị có thể khiến khớp vai tiếp tục cứng hơn và dai dẳng hơn.
KHI NÀO CẦN PHẪU THUẬT ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI?
Nếu các triệu chứng không cải thiện với phương pháp bảo tồn, Bác sĩ Dương có thể chỉ định phẫu thuật. Có thể kết hợp hai phương pháp sau để đạt kết quả tối ưu:
- Nắn vai dưới gây mê: Di chuyển khớp vai khi bệnh nhân đang mê để phá mô dính để tăng tầm vận động
- Nội soi khớp vai: Cắt bao khớp bị dính bằng dụng cụ nội soi chuyên biệt
Sau phẫu thuật, đa số các bệnh nhân do Bác sĩ Dương điều trị có kết quả tốt. Thời gian hồi phục từ 6 tuần đến 3 tháng. Vật lý trị liệu vẫn là bắt buộc để duy trì biên độ vận động và phòng ngừa tái phát.
ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI CÓ TÁI PHÁT KHÔNG?
Trong đa số trường hợp, bệnh nhân hồi phục gần như hoàn toàn sau điều trị. Một số người sau điều trị vẫn còn cứng vai nhẹ. Tình trạng này thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường. Bệnh có thể tái phát nếu yếu tố nguy cơ (như đái tháo đường không kiểm soát) vẫn còn tồn tại.
LỜI KHUYÊN TỪ BÁC SĨ CHUYÊN KHOA 2 TRẦN VĂN DƯƠNG CHO NGƯỜI BỊ ĐÔNG CỨNG KHỚP VAI
“Đông Cứng Khớp Vai tuy không nguy hiểm tính mạng, nhưng lại gây phiền toái kéo dài. Bệnh nhân có thể mất chức năng vai trong nhiều tháng đến nhiều năm. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống cũng như công việc, sinh hoạt và tinh thần người bệnh. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng, tập luyện đều đặn là chìa khóa giúp bạn phục hồi vận động khớp vai. Điều trị sớm cũng tránh các biến chứng lâu dài và tránh tái phát.”
Nếu bạn bạn cảm thấy vai mình ngày càng cứng và đau dai dẳng không rõ nguyên nhân, hoặc nghi ngờ bị Đông Cứng Khớp Vai, hãy liên hệ ngay với Bác Sĩ Chuyên Khoa 2 Trần Văn Dương - chuyên gia đầu ngành về Cơ Xương Khớp - Chấn Thương Chỉnh Hình - Y Học Thể Thao tại Thành phố Hồ Chí Minh để được thăm khám và điều trị đúng cách.
