PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH TỔNG QUÁT

PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH TỔNG QUÁT: MỤC TIÊU HỒI PHỤC TOÀN DIỆN CHO HỆ VẬN ĐỘNG

Bác Sĩ Chuyên Khoa 2 Trần Văn Dương (TP. HCM)

A. TỔNG QUAN VỀ PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH 

Phẫu Thuật Chấn Thương Chỉnh Hình là chuyên ngành y học chuyên sâu về hệ vận động. Ngành này điều trị tổn thương và dị tật ở xương, khớp, cơ, dây chằng và gân.

Trong đời sống hiện đại, với mật độ vận động cao, tai nạn giao thông, lao động và thể thao xảy ra thường xuyên. Chấn thương hệ vận động ngày càng phổ biến. Vì vậy, vai trò của phẫu thuật viên chấn thương chỉnh hình như Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương ngày càng quan trọng trong việc giúp bệnh nhân phục hồi chức năng và trở lại cuộc sống bình thường.

Bác sĩ Trần Văn Dương trong một ca phẫu thuật

B. BS TRẦN VĂN DƯƠNG – CHUYÊN NGÀNH CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH

Trong bài viết dưới đây, Bác sĩ Chuyên Khoa 2 Trần Văn Dương, nguyên là Phó khoa Chấn Thương Chỉnh Hình, hiện đang đảm nhiệm vai trò Trưởng khoa Y Học Thể Thao tại một bệnh viện đa khoa hạng 1 tại TP. Hồ Chí Minh (cũ) .

BS Dương là phẫu thuật viên đầu ngành trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình. Ông sẽ giúp chúng ta hiểu thế nào là chấn thương chỉnh hình. Các nguyên nhân phổ biến và cách các bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình như Bác sĩ Dương điều trị bệnh nhân bị chấn thương.

C. PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH LÀ GÌ?

Phẫu Thuật Chấn Thương Chỉnh Hình Tổng Quát bao gồm việc đánh giá, chẩn đoán và điều trị các chấn thương và bệnh lý ảnh hưởng đến hệ cơ xương khớp. Mục tiêu là khôi phục giải phẫu ban đầu, hướng đến khôi phục chức năng vận động. Giúp giảm đau và phòng tránh các biến chứng lâu dài như biến dạng, cứng khớp hoặc teo cơ.

D. NHỮNG TRƯỜNG HỢP THƯỜNG GẶP TRONG THỰC TIỄN

1. Gãy Xương

Đây là dạng chấn thương phổ biến nhất. Tùy vào mức độ và vị trí gãy xương, bác sĩ sẽ chọn phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp gồm bó bột, phẫu thuật nẹp vít, đinh nội tủy hoặc khung cố định ngoài.

2. Trật Khớp Và Tổn Thương Dây Chằng

Trật khớp vai, khớp háng hoặc tổn thương dây chằng chéo trước gối thường cần điều trị bằng phẫu thuật nội soi phục hồi cấu trúc dây chằng và ổn định khớp.

3. Tổn Thương Phần Mềm

Gồm các vết thương hở, đứt gân, giập cơ... có thể gây mất chức năng nếu không xử lý đúng cách.

4. Thoái Hóa Khớp Và Bệnh Lý Mãn Tính

Trong những trường hợp nặng, bệnh nhân có thể cần Phẫu Thuật Thay Khớp (khớp háng và khớp gối) để cải thiện chất lượng cuộc sống.

5. Dị Tật Bẩm Sinh Hoặc Di Chứng Sau Chấn Thương

Bao gồm chân vòng kiềng, vẹo cột sống, lệch trục chi dưới… có thể cần can thiệp chỉnh hình phức tạp.

E. CÁC YẾU TỐ LÀM TĂNG NGUY CƠ CHẤN THƯƠNG 

Bác sĩ Dương nhận thấy một số người có nguy cơ gặp chấn thương nghiêm trọng cao  hơn so với người khác. Đặc biệt, người lớn tuổi mắc bệnh loãng xương sẽ dễ bị gãy xương hơn khi té ngã.

F. CÁC KỸ THUẬT PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH PHỔ BIẾN

Không phải mọi chấn thương Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương đều điều trị phẫu thuật. Trong nhiều trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật ngoại khoa là giải pháp tối ưu để phục hồi chức năng. Phẫu thuật giúp giảm đau và ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Dưới đây là một số kỹ thuật phẫu thuật chấn thương chỉnh hình phổ biến mà Bác sĩ Dương thường áp dụng:

3. Thay Khớp Nhân Tạo (Arthroplasty)

Phẫu thuật này được Bác sĩ Dương thực hiện ở khớp háng, gối và vai. Phẫu thuật thay khớp nhằm phục hồi chức năng cho các bệnh nhân bị thoái hóa khớp nặng và một số chấn thương nghiêm trọng khác.

4. Phẫu Thuật Chỉnh Trục Xương

Bác sĩ Dương sẽ áp dụng phẫu thuật thay đổi trục xương khi cần giảm tải lên khớp bị thoái hóa hoặc điều chỉnh biến dạng.

5. Cắt Lọc Và Vá Ghép Mô Mềm

Được Bác sĩ Dương chỉ định trong các vết thương nhiễm trùng hoặc mất da cơ, giúp làm sạch, che phủ và phục hồi mô tổn thương.

G. VAI TRÒ CỦA PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU PHẪU THUẬT

Phẫu thuật chỉ là một phần của quá trình điều trị. Phục hồi chức năng sau mổ có vai trò quyết định đến kết quả lâu dài. Việc tập luyện đúng cách, dưới sự hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu, giúp:

• Duy trì biên độ vận động của khớp
• Tăng cường sức mạnh cơ bắp
• Ngăn ngừa cứng khớp, teo cơ
• Giúp người bệnh sớm quay lại cuộc sống bình thường

H. LƯU Ý TRONG ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG

1. Chẩn Đoán Chính Xác

Hình ảnh học (X-quang, MRI, CT) và thăm khám lâm sàng đóng vai trò quyết định trong việc xác định tổn thương.

2. Xử Trí Đúng Thời Điểm

Can thiệp phẫu thuật đúng lúc sẽ làm giảm nguy cơ biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.

3. Chăm Sóc Hậu Phẫu Chu Đáo

Theo dõi sát tình trạng vết mổ, kiểm soát nhiễm trùng, chăm sóc dinh dưỡng và tâm lý bệnh nhân.

4. Cá Nhân Hóa Điều Trị

Mỗi ca chấn thương có đặc điểm riêng. Bác sĩ Dương sẽ lựa chọn phương pháp điều trị dựa trên tuổi, tình trạng tổn thương, mức độ hoạt động và kỳ vọng của người bệnh.

I. LÀM SAO ĐỂ PHÒNG NGỪA CHẤN THƯƠNG?

Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương khuyên rằng dù tai nạn là điều không ai muốn và cũng không thể loại bỏ hoàn toàn, nhưng mọi người vẫn có thể chủ động làm một số việc đơn giản mỗi ngày để giảm thiểu rủi ro.

1. Một vài thói quen nhỏ nhưng hiệu quả

• Luôn thắt dây an toàn khi lái xe, đơn giản mà cực kỳ quan trọng.
• Đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp, xe máy, hay chơi trượt patin giúp bảo vệ đầu.
• Mặc đồ bảo hộ phù hợp khi chơi các môn thể thao đối kháng.
• Nhớ khởi động và giãn cơ kỹ trước khi tập thể dục hay chơi thể thao để tránh những chấn thương không đáng có.

2. Với người lớn tuổi hoặc bị loãng xương, BS Dương khuyên nên cẩn thận hơn

• Chọn giày đế thấp, có độ bám tốt để tránh trượt chân.
• Dùng đèn ngủ vào ban đêm để tránh vấp phải đồ vật.
• Nếu trong nhà có bậc cửa cao hoặc sàn không bằng phẳng, có thể lắp thêm dốc nhỏ để di chuyển an toàn hơn.

J. KẾT LUẬN

Phẫu Thuật Chấn Thương Chỉnh Hình không chỉ là sửa chữa phần xương gãy hay khớp bị thương. Đây là một quá trình toàn diện, đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ thuật phẫu thuật chính xác, chăm sóc sau mổ cẩn thận và phục hồi chức năng đúng lộ trình.