VIÊM BAO HOẠT DỊCH KHỚP VAI – BS Trần Văn Dương (TP.HCM)

Cùng Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương tìm hiểu rõ hơn về Viêm Bao Hoạt Dịch Khớp Vai. BS Trần Văn Dương có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Cơ Xương Khớp, Chấn Thương Chỉnh Hình và Chấn Thương Thể Thao. Ông giữ vai trò Trưởng khoa lâm sàng và quản lý chuyên môn tại TP. Hồ Chí Minh.

BS DƯƠNG MÔ TẢ BAO HOẠT DỊCH KHỚP VAI 

Bao hoạt dịch là những túi nhỏ chứa đầy dịch, nằm giữa xương, gân và cơ trong khớp. Nhiệm vụ chính của bao hoạt dịch là giảm ma sát, giúp các thành phần trong khớp chuyển động êm ái.

Ở vùng vai, có nhiều bao hoạt dịch khác nhau, quan trọng nhất là:

• Bao hoạt dịch dưới mỏm cùng vai (Subacromial bursa) - thường bị viêm nhất.
• Bao hoạt dịch dưới cơ delta (Subdeltoid bursa)
• Bao hoạt dịch dưới mỏm quạ (Subcoracoid bursa)
• Bao hoạt dịch quạ - đòn (Coracoclavicular bursa)
• Bao hoạt dịch trên mỏm cùng vai (Supra-acromial bursa)

Bao hoạt dịch hoạt động như lớp đệm giữa gân cơ chóp xoay và xương vai. Nhờ đó, khớp vai cử động linh hoạt khi đưa tay lên cao, xoay hoặc nâng vật.

BS DƯƠNG GIẢI THÍCH VIÊM BAO HOẠT DỊCH KHỚP VAI LÀ GÌ?

Viêm Bao Hoạt Dịch Khớp Vai xảy ra khi các bao hoạt dịch ở vai bị viêm và tiết dịch quá mức. Tình trạng này gây đau, sưng và hạn chế vận động, một phản ứng viêm phổ biến do nhiều nguyên nhân:

NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM BAO HOẠT DỊCH KHỚP VAI

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ Viêm Bao Hoạt Dịch Khớp Vai. Bác sĩ Dương ghi nhận một số nguyên nhân phổ biến ở bệnh nhân đến khám như sau:

• Vận động lặp đi lặp lại

Các hoạt động lặp lại như nâng tay cao hoặc giơ tay lên đầu dễ gây quá tải bao hoạt dịch. Những người chơi thể thao, sơn trần nhà hoặc bế trẻ thường xuyên có nguy cơ cao bị Viêm Bao Hoạt Dịch Khớp Vai.

• Tư thế sai lệch kéo dài

Tư thế gù lưng hoặc vai đổ ra trước khiến xương mỏm cùng dễ va chạm vào bao hoạt dịch. Tình trạng này gây chèn ép, viêm và đau vai kéo dài.

• Chấn thương

Chấn thương trực tiếp vào vai hoặc tổn thương lặp lại cũng có thể dẫn đến viêm.

• Các bệnh lý phối hợp

Các bệnh lý như viêm gân chóp xoay, viêm khớp vai hoặc thoái hóa khớp vai dễ làm bao hoạt dịch bị kích thích. Gai xương và Hội Chứng Chèn Ép Vai cũng là yếu tố thúc đẩy viêm bao hoạt dịch tiến triển nặng hơn.

BS DƯƠNG MÔ TẢ TRIỆU CHỨNG VIÊM BAO HOẠT DỊCH KHỚP VAI

Hầu hết bệnh nhân Viêm Bao Hoạt Dịch Khớp Vai khi đến khám với Bác sĩ Trần Văn Dương đều có triệu chứng rõ rệt. Họ thường than phiền về các dấu hiệu đau vai và hạn chế vận động đặc trưng của bệnh:

• Đau ở mặt ngoài vai, nhất là khi giơ tay hoặc nằm nghiêng bên vai tổn thương.
• Đau lan xuống cánh tay, có thể tới khuỷu hoặc cổ tay.
• Đau tăng khi thực hiện các động tác giơ tay qua đầu, như chải tóc, lấy đồ trên cao.
• Hạn chế vận động, đặc biệt là trong khoảng từ 60 - 90 độ khi giơ tay ngang (gọi là “cung đau”).
• Tuy nhiên, khi cánh tay để sát người hoặc khi cánh tay vượt qua 90 độ thì giảm đau. Đây là đặc điểm thường gặp của viêm bao hoạt dịch.

Nếu không điều trị sớm, tình trạng đau có thể kéo dài cả khi nghỉ ngơi. Nhiều bệnh nhân than thở với Bác sĩ Dương rằng họ mất ngủ nhiều đêm vì vai đau nhói mỗi khi nằm nghiêng.

BS DƯƠNG CHẨN ĐOÁN VIÊM BAO HOẠT DỊCH KHỚP VAI

Với nhiều kinh nghiệm trong điều trị bệnh lý vai, Bác sĩ Dương luôn thận trọng khi chẩn đoán. Ông phân biệt rõ Viêm Bao Hoạt Dịch Khớp Vai với tổn thương gân chóp xoay có triệu chứng tương tự. Để chẩn đoán chính xác, Bác sĩ Dương thường tiến hành các bước đánh giá sau:

• Thăm khám lâm sàng

Kiểm tra tầm vận động của khớp vai, xác định chính xác vị trí đau, đánh giá tình trạng chèn ép dưới mỏm cùng vai…

• Siêu âm khớp vai

Là công cụ hữu ích giúp Bác sĩ phát hiện sự hiện diện của dịch trong bao hoạt dịch, tình trạng viêm gân, hay dấu hiệu chèn ép quanh khớp.

• Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Khi nghi ngờ có tổn thương phối hợp, Bác sĩ Dương thường chỉ định chụp MRI để kiểm tra chi tiết. Kỹ thuật này giúp phát hiện rách gân chóp xoay, thoái hóa gân hoặc viêm bao hoạt dịch vôi hóa do lắng đọng canxi.

BS DƯƠNG ĐIỀU TRỊ VIÊM BAO HOẠT DỊCH KHỚP VAI

Bác sĩ Dương sẽ đánh giá mức độ tổn thương và tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.
Từ đó, bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhằm giảm đau, phục hồi chức năng và ngăn tái phát. Các phương pháp điều trị thường bao gồm:

GIẢM ĐAU TRONG VIÊM BAO HOẠT DỊCH KHỚP VAI

Ở giai đoạn đầu của Viêm Bao Hoạt Dịch Khớp Vai, người bệnh thường gặp khó khăn khi nâng tay . Họ khó có giấc ngủ trọn vẹn do cơn đau âm ỉ kéo dài. Trong giai đoạn này, mục tiêu điều trị ưu tiên hàng đầu là kiểm soát cơn đau và giảm tình trạng viêm cấp tính. Để kiểm soát cơn đau hiệu quả và ngăn ngừa tái phát, Bác sĩ Dương áp dụng quy trình điều trị cụ thể. Quá trình này được thực hiện theo từng bước rõ ràng, phù hợp với tình trạng của từng bệnh nhân.

• Đề nghị bệnh nhân tránh các động tác gây chấn thương hoặc làm nặng thêm tình trạng viêm.
• Khôi phục đầy đủ tầm vận động của khớp vai.
• Cải thiện chức năng của xương bả vai và vùng cổ, giúp vai hoạt động nhịp nhàng và đúng cơ sinh học.
• Tăng cường sức mạnh cho nhóm gân chóp xoay, vốn đóng vai trò quan trọng trong sự ổn định của khớp vai.
• Phục hồi toàn diện sức mạnh, tốc độ và độ linh hoạt để vai có thể trở lại hoạt động bình thường trong sinh hoạt và vận động thể thao.

Điều trị đúng lộ trình giúp người bệnh giảm đau nhanh chóng và cải thiện vận động vai hiệu quả. Quá trình này còn giúp ngăn ngừa tái phát và duy trì chức năng khớp vai lâu dài.