SƠ LƯỢC VỀ VIÊM CÂN GAN CHÂN

Trong quá trình thăm khám và điều trị cho nhiều bệnh nhân, Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương, hiện đang công tác trong lĩnh vực Cơ Xương Khớp - Chấn Thương Chỉnh Hình - Y Học Thể Thao tại TP. Hồ Chí Minh (cũ), nhận thấy Viêm Cân Gan Chân là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau gót chân, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của nhiều người.

Cân gan chân là một dây chằng mỏng, kéo dài từ gót đến đầu bàn chân. Nó giúp nâng đỡ vòm bàn chân và hấp thụ lực khi bạn di chuyển.

Hình minh họa Viêm Cân Gan Chân – Bác sĩ Trần Văn Dương (TP.HCM)

Khi dây chằng này bị căng quá mức hoặc chịu áp lực kéo dài, nó dễ bị viêm, gây ra tình trạng đau nhức, đặc biệt là sau khi ngủ dậy hoặc khi đứng lâu.

Nếu bạn thường xuyên cảm thấy đau nhói vùng gót chân, nhất là vào buổi sáng, đây có thể là dấu hiệu sớm của viêm cân gan chân. Việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng và giúp phục hồi nhanh chóng.

NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM CÂN GAN CHÂN

Cân gan chân có vai trò hấp thụ lực khi chúng ta đi bộ, chạy hoặc vận động. Tuy nhiên, khi chịu áp lực quá mức, mô cân gan chân có thể bị tổn thương hoặc viêm, gây đau và cứng ở vùng gót chân.

Phần lớn các trường hợp Viêm Cân Gan Chân không có nguyên nhân rõ ràng, nhưng thường gặp một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh sau:

  • Thay đổi hoặc tăng cường hoạt động đột ngột
  • Vận động mạnh lặp đi lặp lại như chạy bộ, nhảy, thể thao, khiêu vũ
  • Đứng lâu trên nền cứng (thường gặp ở y tá, giáo viên, công nhân...)
  • Bàn chân bẹt hoặc vòm chân cao
  • Cơ bắp chân bị căng cứng
  • Thừa cân, béo phì
  • Tuổi từ 40 - 60, độ tuổi dễ gặp phải tình trạng này
Hình minh họa nguyên nhân gây viêm cân gan chân - Bác sĩ CK2 Trần Văn Dương (TP. HCM)

Nếu bạn đang thuộc một trong các nhóm trên và bắt đầu cảm thấy đau gót chân, hãy đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

TRIỆU CHỨNG VIÊM CÂN GAN CHÂN

Triệu chứng Bác sĩ Dương thường gặp nhất ở bệnh nhân viêm cân gan chân là đau nhói ở vùng lòng bàn chân gần gót. Cơn đau thường rõ rệt khi:

  • Vừa bước những bước đầu tiên sau khi ngủ dậy
  • Đứng dậy sau một khoảng thời gian ngồi lâu, như sau chuyến đi ô tô
  • Sau khi tập thể dục hoặc vận động mạnh
  • Ban đầu rất đau, nhưng sau vài phút đi bộ thì giảm dần

Nếu bạn đang có những dấu hiệu này, có thể bạn đang bị viêm cân gan chân. Đừng chủ quan, việc phát hiện sớm sẽ giúp điều trị dễ dàng và hiệu quả hơn.

CHẨN ĐOÁN VIÊM CÂN GAN CHÂN

Khi thăm khám, Bac sĩ Dương sẽ kiểm tra kỹ bàn chân để đánh giá các yếu tố liên quan, bao gồm:

  • Dáng bàn chân: vòm cao hoặc bàn chân bẹt
  • Vị trí đau rõ nhất ở lòng bàn chân, ngay trước xương gót
  • Hạn chế trong cử động gập mu bàn chân hoặc cổ chân
  • Loại trừ các nguyên nhân khác như viêm gân Achilles, gãy xương gót hay chèn ép thần kinh gan chân
Hình minh họa chẩn đoán Viêm Cân Gan Chân – Bác sĩ Trần Văn Dương (TP.HCM)

Trong một số trường hợp, BS Dương có thể chỉ định chụp X-quang hoặc MRI để đánh giá sâu hơn. Nếu thấy gai gót chân do căng thẳng xảy ra trong thời gian dài ở điểm bám cân gan chân, bạn cũng không cần quá lo lắng vì gai xương thường không phải là nguyên nhân chính gây đau. Bác sĩ Dương có thể điều trị Viêm Cân Gan Chân hiệu quả mà không cần phẫu thuật loại bỏ gai.

ĐIỀU TRỊ KHÔNG PHẪU THUẬT VIÊM CÂN GAN CHÂN

Trong hầu hết các trường hợp, viêm cân gan chân có thể điều trị hiệu quả mà không cần phẫu thuật. Trên 90% bệnh nhân cải thiện trong vòng 10 tháng nếu áp dụng đúng phương pháp.

1. Nghỉ ngơi và thay đổi hoạt động

Giảm các hoạt động gây đau, tránh chạy nhảy trên bề mặt cứng (ví dụ như chạy, khiêu vũ hoặc thể dục). Ưu tiên các bài tập nhẹ như bơi lội, đạp xe.

2. Kéo giãn cơ và cân gan chân

Đây là phương pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả. Thực hiện bài tập kéo giãn bắp chân và lòng bàn chân mỗi ngày, đặc biệt vào buổi sáng.

a. Bài tập duỗi bắp chân

  • Ngả người về phía trước vào tường với một đầu gối duỗi thẳng và gót chân chạm đất.
  • Đặt chân còn lại ở phía trước, đầu gối cong.
  • Để kéo căng cơ bắp chân và gân gót chân, đẩy hông về phía tường có kiểm soát.
  • Giữ nguyên tư thế trong 10 giây và thư giãn.
  • Lặp lại bài tập này 20 lần cho mỗi chân
Hình minh họa bài tập nhẹ điều trị viêm cân gan chân - Bác sĩ CKII Trần Văn Dương (TP.HCM)

b. Bài tập kéo căng cân gan chân (lòng bàn chân)

  • Tư thế ngồi, bắt chéo chân bị đau qua đầugối của chân kia.
  • Nắm chặt các ngón chân của bàn chân bị đau và từ từ kéo chúng về phía bạn.
  • Nếu khó chạm tới bàn chân, hãy quấn khăn quanh ngón chân cái để giúp kéo các ngón chân về phía bạn.
  • Đặt tay kia dọc theo cân gan chân. Cân gan chân sẽ có cảm giác như một dải băng chặt dọc theo lòng bàn chân khi kéo căng.
  • Giữ nguyên tư thế kéo căng trong 10 giây. Lặp lại 20 lần cho mỗi chân.
  • Bài tập này tốt nhất nên thực hiện vào buổi sáng trước khi đứng hoặc đi bộ.
Bài tập kéo căng lòng bàn chân điều trị Viêm Cân Gan Chân hiệu quả - Bác sĩ CK2 Trần Văn Dương (TP.HCM)

3. Chườm lạnh

Lăn chân trên chai nước lạnh hoặc đá 20 phút, 3 - 4 lần/ngày giúp giảm đau và viêm.

4. Dùng thuốc giảm đau

Các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) giúp giảm viêm và đau hiệu quả trong giai đoạn cấp.

5. Vật lý trị liệu

Tập trung vào các bài kéo giãn chuyên sâu, tăng độ linh hoạt và phục hồi chức năng bàn chân.

6. Giày chỉnh hình và miếng lót gót

Sử dụng giày hỗ trợ, đệm silicon hoặc miếng lót chỉnh hình giúp giảm áp lực lên cân gan chân khi đi lại.

7. Nẹp ban đêm

Nẹp giúp giữ bàn chân ở tư thế kéo giãn khi ngủ, hạn chế đau gót chân vào buổi sáng.

8. Bó bột

Rất hữu ích trong việc điều trị viêm cân gan chân vì nó giúp chân bạn không cử động, thúc đẩy quá trình lành bệnh nhanh hơn. Vì bó bột được đúc theo khuôn chân của bạn và không thể tháo ra nên thường là lựa chọn tốt hơn so với việc đi giày.

9. Tiêm cortisone

Một loại steroid, là một loại thuốc chống viêm mạnh. BS Dương có thể cân nhắc tiêm thuốc vào cân gan chân để giảm viêm và đau.

ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT VIÊM CÂN GAN CHÂN

Vì hơn 90% bệnh nhân bị viêm cân gan chân hồi phục sau khi điều trị bảo tồn, Bác Sĩ Dương thường đề nghị phẫu thuật cho những người không cải thiện sau 12 tháng.

1. Phẫu thuật co cơ bụng chân

Là thủ thuật kéo dài một trong hai cơ bắp chân nhằm giảm căng cứng, từ đó giảm áp lực lên cân gan chân và cải thiện biên độ gập bàn chân, đặc biệt ở những bệnh nhân không đáp ứng với các biện pháp kéo giãn. Phẫu thuật có thể thực hiện bằng mổ hở hoặc nội soi. Biến chứng hiếm gặp, gồm tổn thương dây thần kinh sural và yếu cơ bắp chân.

2. Phẫu thuật giải phóng một phần cân gan chân

Thường được thực hiện cùng lúc với phẫu thuật co cơ bụng chân. Bác sĩ rạch một đường dưới hoặc bên gót chân để cắt phần cân gan chân bị chèn ép, giúp giảm căng và đau. Có thể cắt bỏ gai xương nếu có. Phẫu thuật nội soi ít xâm lấn hơn nhưng khó thực hiện, nguy cơ tổn thương thần kinh cao hơn mổ hở. Biến chứng thường gặp là tổn thương thần kinh và đau không cải thiện hoàn toàn.

Nếu bạn thường xuyên cảm thấy đau nhói vùng gót chân, nhất là vào buổi sáng, đây có thể là dấu hiệu sớm của viêm cân gan chân. Hãy liên hệ ngay với Bác Sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương, chuyên gia đầu ngành về Cơ Xương Khớp - Chấn Thương Chỉnh Hình - Y Học Thể Thao tại Thành phố Hồ Chí Minh để được thăm khám, và điều trị kịp thời!

Bạn đang xem : VIÊM CÂN GAN CHÂN | BS Trần Văn Dương (TP.HCM)