NỘI DUNG CHÍNH
ToggleVIÊM KHỚP CHÈ ĐÙI - CHIA SẺ TỪ BÁC SĨ CHUYÊN KHOA 2 TRẦN VĂN DƯƠNG
SƠ LƯỢC VỀ VIÊM KHỚP CHÈ ĐÙI
Viêm Khớp Chè Đùi ảnh hưởng đến mặt dưới xương bánh chè và rãnh xương đùi nơi xương bánh chè di chuyển. Bệnh gây đau ở phía trước đầu gối, làm cho việc quỳ, ngồi xổm, và di chuyển lên xuống cầu thang trở nên khó khăn. Về lâu dài nếu không được điều trị, bệnh sẽ gia tăng nguy cơ chấn thương đầu gối.
Bác sĩ Chuyên khoa 2 Trần Văn Dương là một chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực Cơ Xương Khớp và Chấn Thương Chỉnh Hình. Ông có nhiều năm kinh nghiệm ở vị trí Trưởng khoa, trực tiếp quản lý chuyên môn và điều trị cho hàng trăm ngàn bệnh nhân. Bác sĩ Dương còn là chuyên gia hàng đầu trong Phẫu Thuật Thay Khớp và Chấn Thương Thể Thao tại TP. Hồ Chí Minh.
Trong bài viết này, BS Trần Văn Dương sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Viêm Khớp Chè Đùi – một bệnh lý khớp gối phổ biến.
CẤU TẠO VÀ VAI TRÒ CỦA KHỚP CHÈ ĐÙI
- Xương bánh chè là một xương nhỏ nằm trước khớp gối, giữa xương đùi và xương chày.
- Xương bánh chè giúp bảo vệ đầu gối khỏi va chạm và tổn thương.
- Đồng thời, nó kết nối cơ đùi với xương chày, giúp đầu gối vận động linh hoạt.
- Khi gập hoặc duỗi chân, xương bánh chè trượt trong rãnh ròng rọc của xương đùi.
- Có một lớp sụn khớp bao phủ đầu xương đùi, rãnh ròng rọc và mặt dưới xương bánh chè.
- Nhờ lớp sụn đó, các xương trượt êm ái và giảm ma sát khi di chuyển.
VIÊM KHỚP CHÈ ĐÙI LÀ GÌ?
- Viêm Khớp Chè Đùi xảy ra khi sụn khớp dưới xương bánh chè bị mòn hoặc viêm.
- Lúc này, phần xương bên dưới có thể bị lộ ra, gây đau khi vận động.
- Người bệnh thường cảm thấy đau nhức khi lên xuống cầu thang hoặc ngồi xổm.
- Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể làm tăng nguy cơ chấn thương khớp gối lâu dài.
NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM KHỚP CHÈ ĐÙI
Trong hơn 30 năm thăm khám và điều trị cho nhiều bệnh nhân bị Viêm Khớp Chè Đùi, Bác sĩ Dương thường xuyên ghi nhận hai nguyên nhân phổ biến sau:
1. Loạn sản xương bánh chè
Tức là cấu trúc giải phẫu của xương bánh chè và rãnh ròng rọc không tương khớp. Khi xương bánh chè không nằm đúng vị trí trong rãnh, sẽ tạo ra sự mất cân đối trong lực phân bố lên sụn khớp. Lâu dần, hậu quả làm tăng áp lực cục bộ lên sụn và dẫn đến hiện tượng bào mòn sụn, gây viêm đau.
2. Chấn thương, đặc biệt là gãy xương bánh chè
Những tổn thương này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến bề mặt sụn khớp, khiến khớp mất đi độ trơn láng tự nhiên. Khi mặt khớp trở nên gồ ghề, mỗi cử động đều tạo ma sát, lâu ngày dẫn đến viêm khớp và đau kéo dài.
Theo kinh nghiệm lâm sàng của Bác sĩ Dương, đây là hai nguyên nhân rất thường gặp. Đặc biệt ở những người từng bị chấn thương vùng gối hoặc có bất thường bẩm sinh về giải phẫu khớp chè đùi.
TRIỆU CHỨNG VIÊM KHỚP CHÈ ĐÙI
Trong quá trình thăm khám lâm sàng, Bác sĩ Dương nhận thấy phần lớn bệnh nhân bị Viêm Khớp Chè Đùi thường đến khám với những triệu chứng đặc trưng sau:
- Đau vùng trước đầu gối, đặc biệt khi quỳ, ngồi xổm, leo cầu thang hoặc khi đứng dậy từ ghế thấp.
- Cơn đau có xu hướng tăng dần theo thời gian nếu không được can thiệp đúng cách.
- Cảm giác lạo xạo, tiếng kêu lục cục khi cử động gối
- Khi bệnh tiến triển nặng, xương bánh chè có thể bị kẹt khi duỗi thẳng đầu gối.
Những biểu hiện của bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hằng ngày. Người bệnh thường gặp khó khăn khi vận động hoặc chơi thể thao. Các công việc cần di chuyển nhiều cũng trở nên nặng nề và đau nhức hơn. Phát hiện sớm bệnh là yếu tố rất quan trọng để điều trị hiệu quả. Điều trị kịp thời giúp ngăn ngừa tổn thương tiến triển và bảo vệ khớp gối lâu dài.
CHẨN ĐOÁN VIÊM KHỚP CHÈ ĐÙI
Để xác định chính xác bệnh lý Viêm Khớp Chè Đùi, Bác sĩ Dương thường trao đổi kỹ lưỡng với bệnh nhân, lắng nghe mô tả triệu chứng, quá trình tiến triển của cơn đau, cũng như các hoạt động thường gây khó chịu.
Sau đó, Bác sĩ Dương sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng chi tiết cho bệnh nhân. Bác sĩ thực hiện các động tác đánh giá chức năng khớp gối. Các bước kiểm tra gồm: co duỗi khớp, xác định vị trí và độ di động của xương bánh chè.
Ngoài ra, bác sĩ còn đánh giá mức độ đau khi chịu lực. Một số thao tác chuyên biệt giúp phát hiện sớm tổn thương bên trong khớp gối. Cụ thể như sau:
1. Tiền sử bệnh
BS Dương sẽ xác định vị trí đau, cường độ, tình huống gây đau (lên/xuống cầu thang, ngồi lâu hay đứng dậy). Thường đau sau xương bánh chè hoặc đau đầu gối trước.
2. Khám lâm sàng
BS Dương sẽ kiểm tra phạm vi chuyển động, dấu hiệu ma sát xương, teo cơ, tổn thương dây chằng.
3. Chẩn đoán hình ảnh
BS Dương sẽ đánh giá tổn thương và xác nhận chẩn đoán dựa trên các kết quả chụp chẩn đoán hình ảnh sau đây:
- X-quang: Đánh giá tổn thương xương và vị trí khớp.
- MRI: Xem xét chi tiết tổn thương mô mềm và sụn.
Với kinh nghiệm hơn 30 năm trong lĩnh vực Cơ Xương Khớp - Chấn Thương Chỉnh Hình - Phẫu Thuật Thay Khớp - Chấn Thương Thể Thao, Bác sĩ Dương rất hiểu tầm quan trọng của việc chẩn đoán chính xác để đưa ra hướng điều trị phù hợp và hiệu quả nhất cho từng bệnh nhân.
ĐIỀU TRỊ BẢO TỒN (KHÔNG PHẪU THUẬT) VIÊM KHỚP CHÈ ĐÙI
Trong giai đoạn đầu, bác sĩ Dương thường ưu tiên điều trị bảo tồn, không cần phẫu thuật.
Phác đồ này giúp người bệnh cải thiện triệu chứng hiệu quả mà không cần can thiệp xâm lấn. Bác sĩ Dương có thể đề xuất các phương pháp sau:
1. Thuốc NSAID
Giảm đau, sưng, giảm viêm
2. Tập thể dục
Giảm độ cứng và tăng cường các cơ hỗ trợ đầu gối, tránh động tác gây căng thẳng như ngồi xổm. Chuyển sang bài tập có tác động thấp như đi bộ, bơi lội.
3. Thay đổi hoạt động
Tránh các động tác gây đau như leo cầu thang.
4. Giảm cân
Giảm vài cân giúp giảm áp lực lên đầu gối, cải thiện vận động.
5. Vật lý trị liệu
Tăng phạm vi chuyển động, củng cố cơ tứ đầu đùi để giảm áp lực lên xương bánh chè. Dừng bài tập nếu gây đau.
6. Tiêm Steroid
Bác sĩ Dương có thể tiêm Steroid vào khớp gối, đây là thuốc chống viêm mạnh giúp giảm đau tại khớp.
7. Tiêm bổ sung dịch nhờn khớp
BS Dương có thể tiêm chất cải thiện dịch nhờn khớp, hiệu quả của phương pháp này vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu.
Theo kinh nghiệm điều trị thực tế của Bác sĩ Dương, nhiều bệnh nhân đã có cải thiện rõ rệt sau khi tuân thủ phác đồ điều trị bảo tồn, đặc biệt là khi kết hợp nghiêm túc giữa nghỉ ngơi - tập luyện - sử dụng thuốc.
ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT VIÊM KHỚP CHÈ ĐÙI
Trong những trường hợp bệnh nhân không cải thiện sau khi đã áp dụng đầy đủ các phương pháp điều trị bảo tồn, hoặc tổn thương khớp đã tiến triển nặng, Bác sĩ Dương sẽ xem xét can thiệp bằng phẫu thuật, tùy theo tình trạng của từng người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp phẫu thuật mà Bác sĩ Dương có thể cân nhắc:
1. Tạo hình sụn
Nội soi cắt tỉa, làm mịn bề mặt sụn bị tổn thương (áp dụng cho viêm khớp nhẹ đến trung bình).
2. Căn chỉnh lại
Điều chỉnh mô mềm quanh xương bánh chè để cải thiện vị trí của nó trong rãnh ròng rọc.
3. Ghép sụn
Dùng sụn khỏe mạnh (tự thân hoặc từ ngân hàng mô) để lấp vùng sụn tổn thương (thường dành cho bệnh nhân trẻ
4. Chuyển củ chày
Dịch chuyển điểm bám của gân bánh chè để giảm áp lực lên vùng bị viêm khớp.

5. Thay khớp chè đùi một phần
Trong phẫu thuật thay khớp gối một phần này, Bác sĩ Dương sẽ loại bỏ sụn bị tổn thương và một phần nhỏ xương ở khoang chè đùi. Mặt sau xương bánh chè được phủ bằng một nút nhựa để tái tạo bề mặt. Nút này sẽ khớp với một mảnh kim loại mỏng được gắn vào rãnh ròng rọc ở đầu xương đùi. Các bộ phận này thường được cố định vào xương bằng xi măng y tế. Không áp dụng Thay khớp chè đùi một phần nếu viêm khớp lan rộng.
6. Thay toàn bộ khớp gối
Trong phẫu thuật này, tất cả bề mặt sụn của khớp gối được Bác sĩ Dương tái tạo lại. Đầu xương đùi và xương chày được bọc bằng bộ phận nhân tạo bằng kim loại, với một miếng đệm nhựa ở giữa để tạo bề mặt trượt mượt mà. Xương bánh chè cũng thường được tái tạo bằng một nút nhựa.
Viêm Khớp Chè Đùi gây đau đớn và di chuyển khó khăn, nếu không được điều trị, bệnh sẽ gia tăng nguy cơ chấn thương đầu gối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, việc chẩn đoán và điều trị Viêm Khớp Chè Đùi ở giai đoạn sớm là vô cùng quan trọng!
Nếu nghi ngờ bị Viêm Khớp Chè Đùi, đừng ngần ngại đặt lịch khám với Bác Sĩ Chuyên Khoa 2 Trần Văn Dương, chuyên gia đầu ngành về Cơ Xương Khớp - Chấn Thương Chỉnh Hình - Phẫu Thuật Thay Khớp - Chấn Thương Thể Thao tại Thành phố Hồ Chí Minh (cũ) để được hỗ trợ kịp thời!
